On pain / over pijn

No pain, no gain?

Is pijn fijn?

English (klik hier voor Nederlands)

My teeth are not doing well, lately. I have a severe abscess. Under a tooth that has already had a root canal treatment… This began a month ago. Whenever I eat or drink I am in terrible pain. The antibiotic treatments provided some relief but even then I needed at least one pain killer per day. Recently the pain was so worse that I started my third antibiotic treatment. The only relief is pulling the tooth which will happen on December 31st. As a Buddhist I do not drink alcohol so celebrating New Year’s eve never appealed much to me. In fact I am looking forward to the 31st since it will probably relieve me from the intense pain.

Due to years of experience in meditation pain doesn’t afflict me as it did before. When I was a teenager and I bumped my head to an opening closet I could get that angry that I hit the door so hard it almost fell out of the closet. Whenever I am in pain now my mind just notices it and then moves on. When I visited my doctor last year to take a look at heels that had blisters underneath blisters she was amazed at how calm I was while she knew I was in intense pain. “I do not understand how you can stay so Zen”, she said. I guess she forgot that I was not a Zen Buddhist but a Tibetan one 😉

I recently started meditating with a Zen community in the town where I live and they sometimes undergo pain as a reminder to remain aware. What happens is that someone walks around with a wooden stick. If participants wish his/her assistance they signal that to him/her. Whenever they get distracted they receive a blow. The purpose of the blow is to remind people who are distracted to remain aware. The kind woman who told me that also said that it is really good for progress in meditation. She even called it a blessing. The blows are not meant to inflict that much pain so she also said that hitting hard enough is an art by itself. In my view it is an even greater art to be able to see when someone’s mind is wandering just by investigating their body language.

There is a story about a Buddhist monk who was attacked by a tiger. He was in the company of other monks but they couldn’t do anything to prevent the tiger from eating him. So they shouted at him ‘stay aware! stay aware!’ The monk then realised he had to experience his pain in a meditative way. By doing so he reached enlightenment before the tiger killed him.

Today I did not look forward to lunch because it usually means agony. So, as the monk, I told myself “Stay aware! Stay aware!” and tried to eat my lunch meditatively. I started chewing slowly and carefully. There is a very popular exercise on mindful eating in the teachings of Jon Kabat-Zinn where you eat one raisin very slowly. Afterwards the teacher explains that we usually chew on them by the handful without evening noticing all the experiences that come from eating a single raisin. In yoga there is also a practice where people eat slowly. They even eat with their hands to stimulate all the senses.

When I mindfully ate my lunch I noticed that I appreciated the taste. Since I ate more slowly it was easier to prevent chewing with the wrong side of my mouth. As a consequence I was in less pain than usual.

I must admit that life has had easier lessons than this one…

Just some thoughts.

Nederlands

Mijn tanden stellen het de laatste tijd helemaal niet goed. Ik heb een abces onder een tand die al ontzenuwd is… Dit is een maand geleden begonnen. Als ik iets eet of drink heb ik vreselijke pijn. De antibioticakuren boden wel wat soelaas maar ik had elke dag nog wel wat pijnstillers nodig. Dit weekend was de pijn zo erg dat ik toen aan mijn derde antibioticakuur ben  begonnen. De enige permanente oplossing is de tand in kwestie laten trekken, wat op 31 December zal gebeuren. Ik drink als Boeddhist zijnde geen alcohol dus ik heb nooit wat gehad met eindejaar. Ik kijk eigenlijk uit naar die datum omdat ik dan verlost zal worden van deze kwelling.

Door mijn jarenlange ervaring in meditatie reageer ik anders op pijn dan  vroeger. Als ik in mijn puberteit per ongeluk tegen de deur van een kast stootte gaf ik die uit woede zo’n klap dat de deur er haast uit viel. Wanneer ik nu pijn heb, merk ik dat op en ga verder. Toen ik een paar maanden geleden mijn arts liet kijken naar blaren die onder open blaren waren ontstaan was ze verbaasd hoe kalm ik daaronder bleef. “Ik begrijp niet hoe jij zo Zen kunt blijven!”, zei ze. Ze was waarschijnlijk vergeten dat ik geen Zen- maar een Tibetaans Boeddhist ben 🙂

Ik ben onlangs begonnen met mediteren in een Zen gemeenschap in de stad waar ik leef. Zij ondergaan soms een milde vorm van pijn om aandachtig te blijven. Dan loopt er iemand met een houten stok rond. De deelnemers die dat willen geven die persoon een seintje. Als die persoon ziet dat iemand aan het afdwalen is geeft die hem een (zachte) klap met de stok om hun focus te herstellen. De vriendelijke dame die mij dit uitlegde zei dat dat zeer goed was voor de meditatiepraktijk. Ze noemde het zelfs een zegen. Ze zei ook dat het toedienen van die slag een kunst op zich is omdat die niet te hard of te zacht moet zijn. Volgens mij is het nog veel moeilijker om aan iemands lichaamshouding af te kunnen leiden dat hij/zij afgeleid is.

Er is een verhaal over een Boeddhistische monnik die werd aangevallen door een tijger. Hij was vergezeld van andere monniken maar die konden niets doen om te verhinderen dat hij werd opgegeten. Dus riepen ze naar hem ‘blijf bewust! blijf aandachtig!’ De monnik besefte toen dat hij zijn ervaring meditatief moest beleven. Hierdoor bereikte hij de verlichting nog voor de tijger hem had gedood.

Vandaag zag ik op tegen de lunch omdat dat betekent dat ik pijn moet lijden. Dus zei ik tegen mezelf “blijf bewust! blijf aandachtig!” en probeerde mijn eten meditatief op te eten. Ik kauwde trager en voorzichtiger. Er is een bekende oefening uit de mindfulnesstrainingen van Jon Kabat-Zinn waarbij je één rozijntje meditatief op eet. Daarna zegt de leraar dat we meestal rozijnen met handenvol in onze mond proppen en daarbij niet bewust zijn van de ervaringen die we wel ervaren bij het mindful eten van één rozijn. In de yogatraditie is er ook een praktijk waarbij men trager eet. Men eet daarbij met de handen om alle zintuigen optimaal te stimuleren.

Toen ik daar zo mindful zat te eten merkte ik dat de maaltijd mij eigenlijk smaakte. Omdat ik trager at was het makkelijker om niet met de verkeerde kant te kauwen. Gevolg: ik had minder pijn dan gebruikelijk.

Ik moet wel toegeven dat ik in mijn leven al gemakkelijkere lessen heb gehad…

Gewoon enkele gedachten.