Speed of thought / snelheid van gedachten

The thoughts of Arnaud Maitland and me on dementia.
De gedachten van Arnaud Maitland en mij over dementie.

English (klik hier voor Nederlands)

It started with a poem

When the mother of my stepmother was suffering from dementia I wrote a poem. It is about how difficult it can be to make a real connection to someone with dementia and how trivial the contact is when it occurs. Here’s the poem:

Speed of thought

I am sitting beside you and I stare at the cup

How matter affects the experience of time, Einstein would say.

I look at your cup of coffee. It’s gravity seems to prevent every sign of life leaving you.

I try to fill the silence by talking ; A wormhole of stories and ideas rush by

The only thing faster than the speed of light, is the speed of thought.

I bend space-time to make contact with a universe far, far away.

Every word in fear of the empty  cup. The thoughts of what I really want to say get heavier until I

slow down and stop.

 

We sit together in silence. I  grasp my cup to experience it better.

“The roses need pruning”, you say. – “Yes, dear”, I say “We have plenty of time for that later.”

Living without regret

You may think that there is nothing Buddhist about a disease as horrifying as dementia. Well, A. Maitland, the former dean of the Nyingma institute, wrote a book about his dementing mother. The book is called “living without regret” and I can highly recommend it. The care and devotion of the family of someone with dementia is heart-warming. The hard lesson learnt by Maitland and his family are used to explain how Buddhist concepts can help you cope with those lessons. The book learnt me how terrible dementia is at the end. Everything is new and therefore everything makes you anxious.

My father

My father recently retired and it hurts me to notice that he is becoming forgetful. He tries to cover it up by saying he had the right thing in his mind but after reading Maitlands book I am a bit scared about what the future may bring. For my father his brain brought him wealth and joy. He studied engineering at university and was a high ranked manager in software companies. If  you lose your most loyal companion, your brain, it may be no surprise that for some intellectuals the idea of dementia is so chocking they want euthanasia if they ever get demented.

A valuable lesson in life

I am not like one of those intellectuals because I have discovered a value in my youth that made me look at the world at a whole new way. When I was a teenager my mother made me volunteer at a home for disabled people. One day we went to a DIY supermarket with a group of mentally disabled people. They had the day of their lives smelling all the flowers in the shop. They weren’t just happy, they were glowing with joy. When I write this tears come to my eyes. The important thing I learnt from that experience is that every form of life is precious no matter how limited your possibilities are. Even if I am half a vegetable I can still enjoy life and be happy. It is difficult, but it is possible.

jokes about religion

Whenever we celebrate Christmas we joke about religions. My stepfather is a Jew, I am a Buddhist and I always say my mother is half a Hindu because she does yoga. But if you keep in mind the lesson she unintentionally learnt me about the value of life I secretly consider her to be a little Buddhist as well.

Nederlands

Het begon met een gedicht

Toen de moeder van mijn stiefmoeder aan dementie begon te lijden schreef ik een gedicht. Het gaat over hoe moeilijk het is om echt contact te maken met iemand die dementeert en hoe banaal dat contact is als het zich voor doet. Dit is het gedicht:

Snelheid van gedachten

Ik zit naast je en staar naar mijn kopje.

Hoe materie de ervaring van tijd bepaalt, zou Einstein zeggen.

Ik kijk naar jouw kopje koffie. Zijn zwaartekracht lijkt te voorkomen dat elk teken van leven je verlaat.

Ik probeer de stilte op te vullen door te praten; een wormgat van verhalen en ideeën zoeven voorbij.

Het enige dat sneller is dan de snelheid van het licht, is de snelheid van de gedachten.

Ik plooi de ruimte-tijd om contact te leggen met een ver gelegen universum.

Elk woord uit angst voor de lege kop. De gedachten aan wat ik echt wil zeggen worden zwaarder tot ik vertraag en stop.

 

We zitten samen in stilte. Ik grijp mijn kopje om het beter te ervaren.

“De rozen moeten worden gesnoeid.”, zeg jij – “Ja, schat”, zeg ik ” daar hebben we later alle tijd voor.”

Oneindig afscheid

Men zou kunnen denken dat er niets boeddhistisch is aan zo’n afgrijselijke ziekte als dementie. Wel, A. Maitland, voormalig dean van het Nyingma Instituut, schreef een boek over zijn dementerende moeder. Het boek heet “Oneindig Afscheid” en ik kan het van harte aanbevelen. De zorg en toewijding van de familie van een dementerende is hartverwarmend. De harde lessen die Maitland en zijn familie leerden worden gebruikt om uit te leggen hoe boeddhistische concepten kunnen helpen om met die lessen om te gaan. Ik heb uit het boek geleerd hoe verschrikkelijk dementie is aan het einde. Alles is nieuw en daardoor angstaanjagend.

Mijn vader

Mijn vader ging recent op pensioen en het is pijnlijk om te merken dat hij vergeetachtig begint te worden. Hij probeert dit te verdoezelen door te zeggen dat hij het juiste in zijn hoofd had maar na het lezen van Maitlands boek ben ik bezorgd over wat de toekomst zal brengen. Voor mijn vader zijn zijn hersenen een bron van rijkdom en vreugde. Hij studeerde voor burgerlijk ingenieur en was een topmanager in softwarebedrijven. Als je je trouwste bondgenoot, je brein, verliest mag het geen verrassing zijn dat sommige intellectuelen niet zo willen aftakelen en opteren voor euthanasie.

Een waardevolle levensles

Ik ben niet één van die intellectuelen omdat ik tijdens mijn jeugd een waarde heb leren kennen waardoor ik op een totaal nieuwe manier naar de werkelijkheid kijk. Toen ik puberde mocht ik van mijn moeder werken als vrijwilliger in een instituut voor gehandicapten. Op een dag gingen we naar een doe-het-zelfzaak met een groep mentaal gehandicapten. Ze hadden de tijd van hun leven met het ruiken aan bloemen. Ze waren niet blij, ze straalden van geluk. Nu ik dit schrijf komen tranen van vreugde weer boven. Wat ik hieruit geleerd heb is dat elke vorm van leven kostbaar is, hoe beperkt de mogelijkheden ook zijn. Ook als ik een halve plant ben kan ik van het leven genieten. Het is moeilijk, maar het kan. Ik heb het met eigen ogen gezien.

grappen over religies

Wanneer we kerstmis vieren maken we grapjes over godsdiensten. Mijn stiefvader is een Jood, ik ben een Boeddhist en ik zeg altijd dat mijn moeder een halve hindoe is omdat ze aan yoga doet. Maar als je denkt aan de les die ze mij onbewust heeft bijgebracht over de waarde van het leven beschouw ik haar stiekem ook een beetje als een Boeddhist.